Ekonomia Szczęścia

Epizod 51. Fetysz wzrostu gospodarczego. Co jest wliczane i niewliczane do PKB?

Od samego początku pomysłodawca produktu krajowego, Simon Kuznets, wskazywał na coś, co umyka uwadze polityków; dobrobyt narodu, niemal w ogóle, nie może być oceniany na podstawie dochodu krajowego. Tymczasem ciągle dominuje metafora wzrostu gospodarczego, jako przypływu unoszącego wszystkie łodzie stojące w porcie. PKB ma nie tylko traktować wszystkich tak samo, ale też wszystkim pomagać. Dlatego jego wzrost stał się świętym Graalem dla rządów ubiegających się o ponowny wybór.

Epizod 50. Efekt reflektora. Przestań przejmować się tym, co myślą o tobie inni.

efekcie reflektora – skłonność do tego, by uważać, iż popełniając faux pas jesteśmy w centrum uwagi innych.
Nazwa tego efektu nawiązuje do snopu światła, który oświetla wykonawcę na całkowicie zaciemnionej scenie. Każdemu to się może zdarzyć. Nie mam tu na myśli występów scenicznych, ale doświadczenie przekonania, że wszyscy nam się przyglądają. Rzeczywistość okazuje się być znacznie bardziej wyrozumiała; inni zwykle nie zwracają na nas uwagi tak bardzo jak nam się wydaje. I nie ważne czy robimy coś głupiego, niewłaściwego, czy też zachowujemy się wzorowo.
W książce „Czego najbardziej żałują umierający” pielęgniarka Bronnie Ware tak opisuje jedną ze swoich śmiertelnie chorych podopiecznych:  
„Teraz umierała i nie obchodziło jej, co pomyślą o niej inni i bolała nad tym, że nie wpadła na to wcześniej. Zachowywała pozory, żyła tak, jak oczekiwali od niej inni.”

Epizod 49. Materializm na ławie oskarżonych. Czy materialiści są mniej szczęśliwi?

Dość powszechnym błędem w postrzeganiu materializmu jest zakładanie jednorodności jego natury. Wielu współczesnych autorów zwraca jednak uwagę, że jest on raczej wielogłową hydrą lernejską niż jednogłowym psem Baskerville’ów.  Z jednej strony;
Kupujemy rzeczy, których nie potrzebujemy za pieniądze, których nie mamy, żeby zaimponować ludziom, których nie lubimy.
W tym zdaniu zawiera się cała istota oskarżonego. Materializm to istota podstępna, paskudna, pożerająca ducha i gasząca dobroć serca. A przede wszystkim (w tym miejscu efektowna pauza) to wysysacz naszego szczęścia. Stosując literackie porównania możemy powiedzieć, że jest on jak dementor w książkach o Harrym Potterze. Nie można być szczęśliwym, gdy jest obok. Nie można być szczęśliwym będąc nastawionym głównie na posiadanie
To nie jest takie jednoznaczne.

epizod 48. Konsumentów punkt G. Skąd się bierze efekt ceny zero?

Nie ma bardziej magicznego słowa niż „darmowe” i jego synonimy. „Za darmo”, „za friko”, „za nic” - pobudza emocje i wycisza logikę.

Epizod 47. Barista z doktoratem. Czy mamy kryzys nadmiernego wykształcenia?

Ukończenie uczelni ma swoje plusy. Osoby z dyplomami rzadziej są bezrobotne, dostają korzystniejsze warunki w umowach, nierzadko lepiej zarabiają i szybciej awansują. Częstokroć jednak pracują na stanowiskach, na których nie wykorzystują swoich kwalifikacji.
Dane ILO wskazują, że co piąty pracownik w Polsce posiada kwalifikacje przekraczające wymagania, jakie stawia przed nim jego praca. Nie od razu musi to oznaczać coś bardzo złego. Praktycznie każdy, kto pracuje na stanowisku wymagającym niskich kwalifikacji, jest nadmiernie wykształcony.

Epizod 46. Wojny płci. Nierówności płacowe między kobietami i mężczyznami w sporcie.

Istnieją sporty, w których nagrody uzyskiwane przez zawodników i zawodniczki są na tym samym poziomie. Częściej jednak poraża głębia nierówności i płycizna jej uzasadnień.
Zacznijmy od liczb. Dane dla Stanów Zjednoczonych. W roku 2019 stosunek średniego wynagrodzenia mężczyzn do średniego wynagrodzenia kobiet wynosił 110 do 1 w koszykówce, 25 do 1 w golfie, 11 do 1 w piłce nożnej, niemal 1 do 1 w tenisie ale też 671 do 1 w baseballu.
Nierówności w sporcie zwykle są tłumaczone na trzy sposoby:
· Nie dla kobiet! Sport to domena mężczyzn.
· Merytokracja. Wygrywa ten, kto jest silniejszy, szybszy, ma wyższe umiejętności.
· Rynek. Działa prawo podaży i popytu, ludzie chcą oglądać rywalizujących mężczyzn, a nie kobiety.
Przyjrzymy się tym argumentom po kolei.
tekst dostępny na www.ekonomiaszczescia.pl 

Epizod 45. A gdyby tak rzucić to wszystko i podłączyć się do Matrixa? Maszyna doświadczeń Roberta Nozicka.

Uczestnikom eksperymentu Nozicka składana jest bardzo atrakcyjna oferta, po przyjęciu której ich życie, będzie takie jakim je sobie wymarzyli. Wyobraźcie sobie maszynę, która może dostarczyć Wam dowolne przeżycie, jakie tylko sobie wyśnicie.
tekst dostępny na stronie: www.ekonomiaszczescia.pl 
 
#maszyna_doświadczeń
#robertnozick

Epizod 44. Johatsu. Ludzie, którzy wyparowali ze swojego życia

Johatsu oznacza znikanie z życia, odcięcie od przeszłości. To droga, z której korzysta wielu.
W japońskich księgarniach do kupienia są przewodniki „Perfekcyjne znikanie: zresetuj swoje życie”, „Żyj innym życiem z zakamuflowaną śmiercią” albo „Kompletny elementarz znikania”, na którym widnieje hasło „porzuć swoją smutną, żałosną rzeczywistość”.  Gdy na japońskim Amazonie sprawdzam tę ostatnią książkę, pojawiają się inne przedmioty, które kupują klienci po objerzeniu tej pozycji. Jest tam m.in.: „Przewodnik po strategii samobójstwa”, „Dziennik zniknięć”, i … pięciometrowa, gruba na pół cala, lina bawełniana.
tekst dostępny na stronie: www.ekonomiaszczescia.pl 

Epizod 43. Efekt Flynna: czy jesteśmy inteligentniejsi od Platona?

W latach osiemdziesiątych James Flynn odkrył, że w krajach uprzemysłowionych średnie wyniki IQ rosną. Pomimo powszechnych obaw o ogłupianie społeczeństwa ludzie stawali się inteligentniejsi. Ostatnie badania pokazują jednak, że trend ten ulega odwróceniu.
tekst dostępny na stronie bloga: https://ekonomiaszczescia.pl/ 

Epizod 42. Uważaj na blondynki po drugiej stronie mostu. Jak emocje pogrywają sobie z naszym mózgiem?

Emocje to często efekt przypuszczeń naszego mózgu. Przypisując przyczynę temu, co dzieje się w naszym ciele, zamieszkujący nasze głowy pan M. nierzadko zwyczajnie się myli.
tekst dostępny na www.ekonomiaszczescia.pl